Psikanaliz ve Sinema: Ruhsallık Penceresinden Perdeye

Bu seminer dizisi sinema ve psikanalizin birbirine temas ettiği noktaları konu edinecektir. Bu amaçla öncelikle sanat ve psikanaliz ilişkisi antropoloji, dilbilim ve felsefe gibi açılardan ele alınacaktır. Böylelikle, temel sanatlardan yedinci sanata bir kapı açılacaktır. Bu kapıdan geçerek psikanaliz kavramlarıyla sinema; sinema kavramlarıyla da psikanaliz betimlenecektir. Bu kapsamda psikanalistlerin sinemaya ilişkin düşünceleri aktarılacak ve psikanalitik film teorisi incelenecektir. Ayrıca perde/ekran karşısında insan ruhsallığında nelerin harekete geçtiği, bilinçdışına giden kral yolunun; yani düşlerin, sinemayla nasıl benzeştiği ve ayrıştığı tartışılacaktır. Böylece izleme deneyimi kalıplarının dışına çıkarılmaya çalışılacaktır. 

Program:

11/4/2022: S. Çelik - Sanat ve Psikanaliz

13/4/2022: H. Ergün Taşdemir - Psikanaliz ve Sinema

15/4/2022: H. Ergün Taşdemir - Sinema ve Psikanaliz

17/4/2022: S. Çelik - Sinema ve Psikanaliz

1. Oturum: Sanat ile psikanaliz ilişkisi tarih, antropoloji, dilbilim, felsefe gibi eksenlerde ve Kant ile Freud odağında ele alınacak.
2. Oturum: Sinema ve psikanalizin paralel tarihi ve bu süreçte birbirleriyle nasıl etkileştikleri (Freud’un mektupları), Psikanalizin sinemada temsili (film örnekleriyle), Sinemanın psikanalize katkısı (seanslara, hastaları anlamaya vs.)
3. Oturum: Film teorileri içerisinde psikanalitik film teorisinin yeri. Düş ve sinema ilişkisi, Lacancı teori içerisinden ayna evresi ve özdeşim süreçlerinin sinemada görünümü ve Nesne ilişkileri teorisi içerisinden Klein ve Bion’un kavramlarıyla sinemaya bakış.
4. Oturum: Ekran, perde/sahne, media, TeirEsias sembolleri ve sinema ile psikanaliz ilişkisi mitoloji, gramatoloji gibi eksenlerde ve Deleuze ile Lacan odağında ele alınacak. 

Hülya Ergün Taşdemir: Klinik Psikolog, psikoterapist.

İstanbul Üniversitesi Psikoloji bölümünde eğitim görürken aynı zamanda Radyo Televizyon ve Sinema bölümünde yan dal programını tamamladı. Ardından “Sınır Kişilik Örgütlenmesinde Dilsel Metaforlar: Psikanalitik Bir İnceleme” başlıklı teziyle İstanbul Üniversitesi Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Programını tamamladı. 

Psikanaliz odaklı lisans ve yüksek lisans derslerinin ardından psikanaliz derneklerinin seminer ve kongrelerine katıldı. Bireysel ve toplumsal travmalar, psikanalitik çift terapisi ve projektif yöntemler alanında çalışmaya, projelerde görev alarak ulusal ve uluslararası kongrelerde bilimsel çalışmalarını sunmaya devam etmektedir. 

Çeşitli eğitim kurumları, vakıflar, hastaneler, psikolojik danışma merkezleri ve bir belediye bünyesinde görev aldı. Hâlen bir danışmanlık merkezinde yetişkinler ve çiftlere psikoterapi hizmeti sunmaktadır. Ayrıca Türk Psikologlar Derneği İstanbul Şubesi Travma, Afet ve Kriz Birimi’nin başkanıdır.

Psikoterapi seanslarını psikanalitik yönelimli gerçekleştirmekte olup bireysel psikanaliz süreci devam etmektedir. Ayrıca sinema ve psikanaliz üzerine atölyeler düzenlemekte, Sanat-Kritik’te Psikanalitik Seyir köşesinde sanat ve psikanaliz hakkında yazmakta ve bu alanda kuramsal çalışmalarını sürdürmektedir.

Selçuk Çelik: Yazar, psikolog.

Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nden 2000’de “Abgrenzungs Problem: Freud’un psikanalizinin doğrulanabilirliği” başlıklı tez ile mezun oldu. 2003-2004’de Maltepe Askeri Lisesi’nde intihar ve madde bağımlılığı konularında Ar-Ge ve Kar-Ar-Ge çalışmaları yürüttü. 2008’de Florida Üniversitesi müfredatla klinik cinsel terapi programı’nı tamamladıktan sonra. T.C. Sağlık Bakanlığı’nın Psikolojide Tıbbi Uygulamalar Yetki Belgesi’ne hak kazandı.

Galatasaray Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Erciyes Üniversitesi, Atatürk Üniversitesi gibi üniversitelerde ekonomi, felsefe, sosyoloji, hukuk gibi alanlarda lisans, yüksek lisans, doktora düzeylerinde akademik programlar takip etti. Türkçe, Fransızca, İngilizce, İspanyolca, İtalyanca, Almanca, Macarca, Latince’den karşılaştırmalı metinler çevirdi. Psikoakustik ve mondial müzik programları yaptı. Güncel sanat sergilerine rehberlik, kültür merkezlerinde sanat danışmanlığı yaptı. Ayrımcılığın tezahürleri (2019) gibi uluslararası kongreler organize etti. Gilles Deleuze Buluşmaları (2020), ölüm (2016), cinsellik (2018) temalı film analizi dizilerine, ayrımcılık ve hukuk, ayrımcılık ve psikoloji, ayrımcılık ve kadın, ayrımcılık ve toplumsal cinsiyet, ayrımcılık ve cinsiyet kimliği, ayrımcılık ve ırkçılık, ayrımcılık ve türcülük, ayrımcılık ve dil, ayrımcılık ve yaş, ayrımcılık ve engellilik, ayrımcılık ve inanç gibi pek çok panele başkanlık yaptı.